Kwaliteit van leven met palliatieve bestraling

Wat is palliatieve zorg?
Voordat we iets vertellen over palliatieve bestraling bij Instituut Verbeeten, lichten we eerst toe wat palliatieve zorg is.

Palliatieve zorg is niet gericht op genezing, maar op het welzijn van de patiënt. Het heeft als doel te zorgen dat iemands leven zo fijn en goed mogelijk blijft, door het voorkomen en/of verminderen van klachten. Want al wordt je lichaam niet meer beter, het leven kan je nog veel te bieden hebben. Kwaliteit van leven en comfort staan hierbij voorop.

Wat kunnen we betekenen met bestraling in de palliatieve fase?
Met palliatieve bestraling kunnen we klachten bij patiënten verminderen. In de palliatieve fase hebben de meeste patiënten die bij ons komen pijnklachten. We weten dat na bestraling ongeveer 70% van de mensen na twee á vier weken minder pijn hebben. Dat kan betekenen dat de pijn afneemt óf dat de pijn helemaal weg gaat.

Sommige patiënten hebben last van bloedende tumoren. Bijvoorbeeld in de maag, darm, baarmoedermond of long. Dan kunnen we bestralen met als doel het bloeden te stelpen, waardoor patiënten minder klachten hebben en soms ook niet meer transfusie[1] afhankelijk zijn.

Hoe gaat bestraling in de palliatieve fase in zijn werk?
Voordat we een patiënt palliatief bestralen, is er altijd eerst een gesprek. We voeren deze gesprekken het liefst fysiek, maar soms vinden deze ook telefonisch plaats. We hebben altijd een CT-scan nodig voordat we kunnen bestralen. Deze maken we in Tilburg. Vaak worden patiënten twee dagen later in Tilburg, Breda of Den Bosch bestraald. We proberen een kort bestralingsschema te geven: 1 keer, 2 keer of 5 keer bestralen. Dit doen we omdat dit effectief is en we palliatieve patiënten zoveel mogelijk tijd buiten ons instituut gunnen.

Het kan echter ook zijn dat er patiënten naar Instituut Verbeeten verwezen worden, waarvan wij denken dat zij geen voordeel meer ervaren van een bestraling. In dat geval zien we af van bestraling.

Bovenstaande geeft kort weer hoe de behandelroute voor een palliatieve bestraling verloopt. Op onze website geven we de totale behandelroute voor alle bestralingen weer, van de voorbereidingen thuis en het eerste gesprek tot de laatste bestralingsafspraak. Op deze manier weten onze patiënten wat hen te wachten staat.

Wat zijn de bijwerkingen van bestraling in de palliatieve fase?
Bijwerkingen van bestralen zijn afhankelijk van de plek waar je bestraalt. Chemotherapie en immuuntherapie komen door het hele lijf en kunnen overal klachten geven. Bestralen geeft bijwerkingen op de plek waar je de straling richt. Als we bijvoorbeeld op de maag bestralen, kan de patiënt daar misselijk van worden. Bestralen we iemand op de darmen, dan kan deze patiënt tijdelijk wat dunnere ontlasting hebben en wat winderigheid krijgen. Bestraling is dus een lokale behandeling met dan ook aan die locatie gerelateerde klachten of gerelateerde bijwerkingen.

Er zijn ook een paar algemene bijwerkingen. Zo kunnen patiënten vermoeid raken door het bestralen. Met bestraling maken we namelijk de kankercellen kapot. Het lichaam ruimt vervolgens die cellen op. Maar we bestralen ook gezonde cellen, die het lichaam vervolgens gaat repareren en opruimen. Dat opruimen en repareren kost energie en dat kun je merken in de vorm van vermoeidheid.

Bestralen we een patiënt vanwege pijnklachten, dan komt het soms voor dat de pijn eerst wat toeneemt voordat die afneemt. Dit komt doordat de cellen die we bestralen soms wat zwellen (groter worden) voordat ze afnemen. Juist dat zwellen van de cellen kan leiden tot een tijdelijke toename van pijn.

Meer informatie en lotgenotencontact
Bent u in behandeling en hebt u vragen? Neem dan contact op met uw behandelend medisch specialist of kijk op één van onderstaande websites.

Over palliatieve zorg
Elk ziekenhuis in Nederland dat oncologische zorg wil bieden, moet sinds 2017 beschikken over een team palliatieve zorg. De website Overpalliatievezorg is er voor iedereen die betrouwbare en begrijpelijke informatie zoekt over palliatieve zorg. Voor de samenstelling van de informatie worden de richtlijnen palliatieve zorg, wetenschappelijke artikelen en kennis van zorgverleners zoals artsen en verpleegkundigen gebruikt.

Ondersteunende zorg thuis bij kanker
Care for Cancer biedt individuele hulp aan mensen met kanker en hun naasten. De consulenten van Care for Cancer zijn ervaren oncologieverpleegkundigen. Zij bezoeken mensen thuis en beantwoorden vragen over de diagnose en geven praktische tips voor de thuis- en werksituatie. De diensten van Care for Cancer sluiten aan op de zorg van het ziekenhuis. Het doel is dat mensen met kanker minder stress en onzekerheid ervaren en sterker staan in het ziekteproces. Vrijwel alle zorgverzekeraars vergoeden de kosten voor begeleiding door Care for Cancer. Meestal is een verwijzing nodig van een (huis)arts.

Zorgnetwerk Midden-Brabant
Vanuit de IPSO centra voor leven met en na kanker in Tilburg en Waalwijk, wordt een palliatief spreekuur aangeboden in samenwerking met Hospice Francinus de Wind en het Palliatief Team van De Wever. In dit spreekuur kunnen palliatieve patiënten en hun naasten hun verhaal doen en samen met een palliatief verpleegkundige mogelijkheden onderzoeken voor passende hulp en ondersteuning, zowel in de formele als informele zorg. Patiënten en naasten zijn welkom op elk moment in de palliatieve fase. Het spreekuur is gratis. Een verwijzing is niet nodig. De palliatief verpleegkundige neemt contact op voor het maken van een afspraak. Dat kan bij de patiënt thuis of bij het IPSO centrum in Tilburg of Waalwijk.

[1] Soms bloeden patiënten en krijgen een te laag bloedgehalte. Ze hebben dan bloedtransfusies nodig. Door te bestralen willen we bereiken dat ze geen bloedtransfusies meer hoeven.