Maart: internationale darmkankermaand

Darmkanker in Nederland: feiten en trends

Jaarlijks krijgen ongeveer 12.000 Nederlanders de diagnose darmkanker. [1] De ziekte komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen, al is de exacte reden hiervan niet volledig duidelijk. Wel spelen leefstijl en genetische factoren een rol. De meeste mensen die darmkanker krijgen, zijn tussen de 55 en 75 jaar.

Sinds de invoering van het bevolkingsonderzoek in 2014 wordt darmkanker vaker in een vroeg stadium ontdekt. Vooral stadium I-tumoren, die nog geen klachten veroorzaken, worden vaker opgespoord. Dit heeft een positief effect op de behandeluitkomsten en de kans op genezing. [2]

“Bij Instituut Verbeeten behandelen wij endeldarmkanker,” zegt Gati. “In 2024 zijn er ongeveer 3.500 mensen gediagnosticeerd met endeldarmkanker. We zien dat de ziekte voornamelijk voorkomt bij mensen boven de 60 jaar, met het hoogste aantal diagnoses bij mensen tussen de 60 en 74 jaar.” [3]

Risicofactoren en symptomen

De belangrijkste risicofactoren voor darmkanker zijn ongezonde voeding (zoals veel rood en bewerkt vlees), overgewicht, alcoholgebruik en een gebrek aan beweging. Erfelijkheid kan ook een rol spelen. Daarnaast kunnen langdurige ontstekingen in de darmen het risico verhogen.

Gati: “Hoewel de screening een grote rol speelt in de vroege opsporing, blijft het belangrijk om alert te zijn op symptomen zoals veranderingen in het ontlastingspatroon, bloed in of bij de ontlasting, loze aandrang, onverklaarbaar gewichtsverlies en vermoeidheid. Wanneer deze klachten langer dan twee weken aanhouden, is het raadzaam contact op te nemen met de huisarts. Vroege opsporing van darmkanker vergroot de overlevingskansen aanzienlijk, omdat het in een vroeg stadium vaak beter te behandelen is.”

Het belang van preventie

Hoewel darmkanker niet altijd te voorkomen is, kunnen gezonde leefgewoonten de kans op de ziekte verkleinen. Een vezelrijk dieet, regelmatige lichaamsbeweging en het vermijden van roken en overmatig alcoholgebruik kunnen helpen. Daarnaast blijft het bevolkingsonderzoek van groot belang. Vroege opsporing kan levens redden. [4]

Behandelopties en nieuwe ontwikkelingen

De behandeling van darmkanker is afhankelijk van het stadium van de ziekte. Kleine tumoren kunnen vaak direct operatief worden verwijderd, terwijl voor grotere tumoren  een korte voorbehandeling met bestraling kan worden toegepast om de tumor te verkleinen. Bij uitgebreidere tumoren kan een lange voorbehandeling met chemoradiatie nodig zijn om de kans op een succesvolle verwijdering te vergroten.

“Een opkomende trend in de behandeling is de orgaansparende aanpak. Hierbij wordt, indien mogelijk, geprobeerd de tumor te behandelen met bestraling en chemotherapie in plaats van een operatie. Dit doen we vooral bij laaggelegen endeldarmtumoren, waarbij een operatie anders kan resulteren in een blijvend stoma.” vertelt Gati.

De impact van de behandeling: wat u moet weten over de eventuele bijwerkingen

Behandelingen voor darmkanker kunnen gepaard gaan met diverse bijwerkingen, afhankelijk van de gekozen behandeling. Bijwerkingen zijn er op korte termijn, maar ook op lange termijn. Zo kan chemotherapie leiden tot misselijkheid, vermoeidheid of diarree. Doelgerichte behandelingen zoals bestraling richten zich specifiek op kankercellen, maar kunnen toch bijwerkingen veroorzaken doordat ook de omliggende gezonde cellen worden bestraald. Mogelijke bijwerkingen zijn bijvoorbeeld huidproblemen, misselijkheid, vermoeidheid en darmklachten. Gati benadrukt: “Het is essentieel dat patiënten goed geïnformeerd zijn over het doel van de behandeling en de mogelijke bijwerkingen, zodat behandelaar en arts samen een passend behandelplan kunnen opstellen.”

Samenwerking en patiëntgerichte zorg

Een goede samenwerking tussen verschillende specialisten is cruciaal in de behandeling van darmkanker. Binnen Instituut Verbeeten wordt intensief samengewerkt met ziekenhuizen zoals het Jeroen Bosch Ziekenhuis (Den Bosch), het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis (Tilburg) en het Amphia Ziekenhuis (Breda). De vestigingen van Instituut Verbeeten zijn direct gekoppeld aan deze ziekenhuizen of bevinden zich in de nabijheid ervan, waardoor patiënten hun radiotherapiebehandeling in een vertrouwde omgeving en dicht bij huis kunnen ondergaan. Deze nauwe samenwerking zorgt ervoor dat patiënten snel en efficiënt de juiste behandeling krijgen.

“We bespreken iedere patiënt in multidisciplinaire teams en houden nauw contact met de verwijzend specialist. Patiënten worden bovendien actief betrokken bij de behandelkeuzes. ‘Samen beslissen’ staat centraal: we kijken niet alleen naar de medische mogelijkheden, maar ook naar de persoonlijke wensen van de patiënt,” geeft Gati aan.

Daarnaast is Instituut Verbeeten een actieve partner binnen het EMBRAZE Kankernetwerk, een regionaal oncologienetwerk in Zuidwest-Nederland. Dit netwerk faciliteert samenwerking tussen verschillende ziekenhuizen en radiotherapeutische instituten om de kwaliteit van kankerzorg continu te verbeteren. “Binnen EMBRAZE werken we nauw samen met diverse ziekenhuizen in de regio. We hebben een hechte band opgebouwd, waardoor we precies weten wat we aan elkaar hebben en hoe we de zorg voor patiënten optimaal kunnen organiseren,” aldus Gati. “Deze samenwerking stelt ons in staat kennis en expertise te delen, waardoor patiënten toegang hebben tot de best mogelijke zorg, dicht bij huis.”

Van diëtist tot maatschappelijk werk: de complete zorg voor onze patiënten

Binnen Instituut Verbeeten werken verschillende teams goed samen om de zorg voor patiënten te verbeteren. Gati: “Diëtisten geven voedingsadviezen, vooral voor patiënten die chemoradiatie ondergaan en helpen hen ook bij het behouden van een gezond gewicht. Fysiotherapeuten zorgen ervoor dat patiënten fit blijven, zowel tijdens als na de behandeling. Maatschappelijk werkers bieden steun bij emotionele zorgen. Ze geven patiënten de ruimte om over hun onzekerheden en toekomst te praten. Daarnaast helpen onze doktersassistenten bij huidschade die kan ontstaan door de behandelingen. Door deze samenwerking krijgen patiënten de zorg die ze nodig hebben.”

Tot slot

Gati: “De ontwikkelingen in de behandeling van darmkanker gaan snel. Door innovatieve technieken en multidisciplinaire samenwerking kunnen we steeds meer mensen helpen met een op maat gemaakte behandeling. Het persoonlijke contact met mijn patiënten en het vertrouwen dat we samen opbouwen, maakt mijn werk ontzettend waardevol. Ik probeer de rust te bewaren in een soms turbulente periode, zodat mijn patiënten zich gesteund voelen. Het is mooi om te merken hoeveel ze dit waarderen.”

Meer informatie en lotgenotencontact

Kanker.nl
Als je te maken hebt met kanker, leef je in een wereld waar je niet voor hebt gekozen. Maar waar je wel je weg moet vinden. Op kanker.nl vind je informatie, hulp en lotgenoten.

Stichting Darmkanker
Stichting Darmkanker is de plek waar mensen die worden of zijn geconfronteerd met darmkanker terecht kunnen. De Stichting staat hen bij, in welke fase van het proces zij zich ook bevinden. Van diagnose tot behandeling, van herstel tot leven met de gevolgen ervan, en óók als geen genezing mogelijk is. De kwaliteit van leven staat in al deze fases centraal.

Centra voor leven met en na kanker
De gevolgen van de behandeling kunnen veel invloed hebben op het dagelijks leven. Op emotioneel, maar ook op praktisch vlak, met betrekking tot werk, studie of sociale contacten. Het is van belang dat patiënten, naasten en nabestaanden over hun problemen kunnen praten en adequate hulp krijgen als ze dat wensen.

De centra voor leven met en na kanker bieden deze zorg, zodat deze groep mensen optimale kwaliteit van leven ervaart en kan blijven meedoen in de maatschappij.
Ook in onze regio zijn locaties te vinden waar regelmatig bijeenkomsten voor lotgenotencontact worden georganiseerd.

[1] Bron: RIVM bevolkingsonderzoek darmkanker

[2] Bron: RIVM bevolkingsonderzoek darmkanker

[3] Bron: kanker.nl

[4] Bron: kanker.nl