Bestraling bij overige kankersoorten

Het mesothelioom is een kwaadaardige vorm van kanker uitgaande van de vliezen van de borstkas en longen en/of luchtwegen. Mesothelioom staat ook bekend onder de naam borstvlieskanker of asbestkanker, want in 85 procent van de gevallen is er een blootstelling geweest aan asbestvezels. De ziekte komt meer voor bij mannen dan bij vrouwen.

Palliatieve behandeling
Bij het stellen van de diagnose is de ziekte al zo uitgebreid dat genezing niet meer mogelijk is. Het mesothelioom is niet gevoelig voor bestraling. Bovendien is het betrokken gebied vaak te groot. Soms wordt palliatieve radiotherapie gegeven om te proberen de pijn tegen te gaan. Het gaat dan om een kortdurende behandeling om klachten door de ziekte, zoals slikklachten en pijn in de borstkas, te verminderen.

Blaaskanker ontstaat wanneer cellen in het slijmvlies aan de binnenzijde van de blaas zich ongecontroleerd delen, waardoor een tumor ontstaat. Blaaskanker wordt vaak pas vrij laat ontdekt, omdat er in eerste instantie weinig klachten zijn. Deze vorm van kanker komt voornamelijk voor bij mannen en vrouwen ouder dan 50 jaar, waarbij bijna vier keer zoveel mannen als vrouwen blaaskanker krijgen.

Bestraling van blaaskanker kan op verschillende manieren gegeven worden: in combinatie met chemotherapie of inwendig, ook wel brachytherapie genoemd.

Botkanker ontstaat vanuit het bot of kraakbeen. Botkankers noemen we sarcomen. Sarcomen zijn zeldzaam. Sarcomen van het bot worden bij voorkeur behandeld met een operatie in combinatie met andere behandelingen, zoals chemotherapie en/of bestraling. De chirurg probeert de tumor helemaal te verwijderen. Het hangt van de plek van het sarcoom af of dit lukt.

Uitzaaiingen van een sarcoom van het bot worden meestal behandeld met chemotherapie en/of doelgerichte therapie. Soms wordt bestraling gegeven om (pijn)klachten ten gevolge van uitzaaiingen te verminderen.

Uitzaaiingen in botten van een ander soort kanker is geen botkanker.  Uitzaaiingen in de botten kunnen pijn veroorzaken. Er zijn verschillende manieren om die pijn te bestrijden, bijvoorbeeld bestraling van een pijnlijke plek en/of medicijnen tegen de pijn. Het gaat dan om een palliatieve bestraling: een kortdurende behandeling om klachten door de ziekte, zoals pijn, te verminderen.

Huidkanker is een vorm van kanker die kan ontstaan in de verschillende celtypen van de huid. Maar ook in huidaanhangsels, zoals zweetklieren, talgklieren en haarzakjes. Er zijn verschillende vormen van huidkanker en het komt zowel bij mannen als vrouwen voor, meestal ouder dan 50 jaar.

De drie meest voorkomende vormen van huidkanker zijn:

Basaalcelkanker
In de meeste gevallen wordt basaalcelkanker onder plaatselijke verdoving operatief verwijderd. Soms is bestraling een aanvullende behandeling, bijvoorbeeld als de huidkanker niet operatief verwijderd kan worden, of niet helemaal operatief verwijderd is.

Melanoom
De behandeling van melanoom begint bijna altijd met een operatie. Heel soms wordt het melanoom niet operatief verwijderd, maar bestraald. Dit hangt af van de plek van het melanoom. Het gebeurt bijvoorbeeld bij mensen die heel oud zijn of een slechte gezondheid hebben.

Bestraling kan bij melanoom een genezende behandeling of een aanvullende behandeling zijn. Het kan ook een behandeling zijn om de klachten te verminderen.

Plaveiselcelkanker
Bestraling komt niet vaak voor bij plaveiselcelcarcinoom, maar is soms een optie bij een plaveiselcelcarcinoom op de lip (stadium II tumor), in het gebied direct achter de neusgaten, de buitenkant van de neus en in de gehoorganggrote tumoren waarbij een operatie een te groot risico is. De behandeling met bestraling heeft als doel om te genezen.

Lymfeklierkanker is kanker die uitgaat van cellen van ons immuunsysteem. De lymfeklierkankers worden globaal in twee groepen verdeeld:

Het Hodgkin lymfoom (vroeger de ziekte van Hodgkin genoemd)
Een zeldzame vorm van lymfeklierkanker die ontstaat door woekering van bepaalde cellen van het immuunsysteem. Het Hodgkin lymfoom kan voorkomen in lymfeklieren, beenmerg, lever, milt of andere organen.

Meestal bestaat de behandeling uit chemotherapie. Bij een deel van de mensen wordt hierna ook bestraling (radiotherapie) gegeven. Bestraling is een zeer effectieve behandeling voor Hodgkin lymfoom.

Het non-Hodgkin lymfoom (afkorting NHL)
Een verzamelnaam voor vele soorten lymfeklierkankers die ontstaan door woekering van bepaalde cellen van ons immuunsysteem. Het non-Hodgkin lymfoom kan behalve in lymfeklieren ook voorkomen in andere organen, zoals beenmerg, lever en milt. De soorten non-Hodgkin lymfoom vertonen verschillend gedrag en worden op verschillende manieren behandeld.

Bestraling kan een onderdeel van de behandeling zijn. Of u bestraald wordt, hangt af van het stadium van uw ziekte en het soort lymfoom dat u hebt: laaggradig (indolent) of hooggradig (agressief).

Tot de groep non-Hodgkin lymfomen behoren vele verschillende lymfeklierkankers die ieder een eigen behandeling nodig hebben.

Nierkanker ontstaat vanuit de verzamelbuisjes in de nier waar de urine wordt gevormd. Van alle kanker in de nier is het heldercellige type de meest voorkomende vorm. In 10 procent van de gevallen is er sprake van een urotheelceltumor. Deze ontstaat vanuit de cellen in de binnenbekleding van de nier, urineleider en blaas. Nierkanker komt twee keer zo vaak voor bij mannen als vrouwen.

Nierkanker wordt bij voorkeur behandeld door de nier geheel operatief te verwijderen of een niersparende operatie te verrichten wanneer de tumorgrootte dit technisch toelaat. Bij uitgezaaide nierkanker wordt veelal behandeld met medicijnen of een combinatie van medicijnen en een operatie.

Bij klachten ten gevolge van uitzaaiingen kan bestraald worden. Het gaat dan om een kortdurende, palliatieve behandeling om klachten door de ziekte, zoals pijn, te verminderen.

Weke delen zijn weefsels die onder de huid, rond organen en botten en in de ruimtes daartussen zitten. Weke delen zijn bijvoorbeeld vetweefsel, spieren, zenuwen en bloedvaten. Kankers van de weke delen noemen we sarcomen. Sarcomen zijn zeldzaam.

Weke delen sarcomen worden bij voorkeur behandeld met een operatie. De chirurg probeert de tumor helemaal te verwijderen. Het hangt van de plek van het sarcoom af of dit lukt.

Uitzaaiingen van een weke delen sarcoom worden meestal behandeld met chemotherapie en/of doelgerichte therapie.

Soms wordt bestraling na een operatie gegeven om mogelijk achtergebleven kankercellen te vernietigen en daarmee de kans dat het sarcoom terugkomt te verkleinen. Ook wordt bestraling gegeven om (pijn)klachten ten gevolge van uitzaaiingen van het sarcoom te verminderen.